Optymalnie o autokonsumpcji. Co to jest autokonsumpcja, po co i jak ją zwiększyć?

Znacie już słowo autokonsumpcja? Będziecie się z nim spotykać coraz częściej, jeśli macie lub planujecie instalację fotowoltaiczną. Przede wszystkim autokonsumpcja to podstawowy cel posiadania paneli PV: zużycie prądu wygenerowanego w twojej instalacji PV na potrzeby własne.

Jak zwiększyć autokonsumpcję, dlaczego to takie ważne i będzie stawało się coraz ważniejsze? Oczywiście przede wszystkim ze względów finansowych, ale także niezależności energetycznej twojego domu oraz dbałości o środowisko, w którym żyjemy.

Niska autokonsumpcja energii z Twojej instalacji to realne straty

Inwestycja w panele fotowoltaiczne ma zapewnić Ci oszczędność na rachunkach za prąd. Zamiast zużywać prąd z sieci i za niego płacić, zużywasz prąd wytworzony w twoich modułach PV. Jednak jest pewien problem, a mianowicie panele nie generują prądu, kiedy go potrzebujesz, lecz wtedy, gdy świeci słońce. Na poniższym wykresie widać czas w ciągu dnia, w którym instalacja PV wytwarza energię elektryczną, oraz czas, gdy w domu zużywa się prąd.

Co się dzieje, gdy twoja instalacja wytwarza energię, a ty od razu jej nie zużywasz? Te nadwyżki (patrz wykres – kolor zielony), gdy prądu nie potrzebujemy na bieżąco, oddawane są do sieci (w przypadku instalacji on-grid). Tutaj pojawia się twoja strata, ponieważ sieć nie „przechowuje” energii za darmo, tylko w obecnym rozliczeniu – systemie opustów (który niebawem się zmieni) – kosztuje cię to 20-30 % oddanej energii. O tyle mniej energii będziesz mógł odebrać w czasie, kiedy twoja instalacja nie pracuje i pojawia się niedostatek (patrz wykres – kolor szary). Nowy system rozliczeniowy, czyli net-billing, choć co do zasady inny, dla ciebie będzie oznaczać praktycznie to samo. To znaczy: zawsze najtańszym prądem dla ciebie jest ten z twojej własnej instalacji.

Dodatkowo, coraz częściej pojawiają się problemy z napięciem w sieci, spowodowane dużą ilością instalacji prosumenckich. A co to oznacza dla ciebie? Coraz częstsze awarie sieci oraz odcinanie twojej instalacji ze względu na zbyt wysokie napięcie w sieci. Odłączona instalacja on-grid nie działa, a z twojego darmowego prądu nici.

Sposoby na zwiększenie autokonsumpcji. Jak jeszcze lepiej skorzystać z Twojej instalacji PV?

Pytanie zatem brzmi: jak możesz optymalnie zwiększyć autokonsumpcję prądu z twojej instalacji fotowoltaicznej oraz zapewnić jej stabilność pracy?

1. Planowanie pracy energochłonnych urządzeń

Dopasowanie czasu pracy urządzeń energochłonnych, takich jak pralka, czy zmywarka do czasu, w którym dostępny jest prąd z twoich paneli fotowoltaicznych to najprostszy sposób racjonalnego zwiększenia autokonsumpcji. Zwróć uwagę, czy twoje urządzenia posiadają opcję startu z opóźnieniem czasowym. Jeżeli nie lub w przypadku urządzeń, których pracę musisz nadzorować (np. piekarnik elektryczny), zastanów się nad możliwością korzystania z tych urządzeń w większym stopniu w dni wolne, gdy jesteś w domu w ciągu dnia i dostępny jest prąd z twojej własnej instalacji PV. Rozwiązanie to jest też dobrym sposobem na oszczędność, jeśli korzystasz z taryfy o zmiennych stawkach w zależności od godziny poboru prądu np. G12.

2. Magazyn energii i fotowoltaika, czyli najlepszy sposób aby zwiększyć autokonsumpcję

To najlepsze narzędzie do zwiększenia autokonsumpcji, a dokładniej do odłożenia w czasie zużycia prądu wytworzonego przez twoje moduły PV. Magazyn energii odpowiednio dobrany do twojej instalacji oraz zużycia prądu da ci kontrolę nad wykorzystaniem pracy twojej instalacji, a co za tym idzie, oszczędność finansową oraz większą niezależność od sieci.

Instalacja fotowoltaiczna wraz z magazynem energii elektrycznej może funkcjonować jako instalacja off-grid (zupełnie niezależna od sieci), lub w trybie hybrydowym (z możliwością współpracy z siecią).

Magazyn energii – przykład działania i jak przechowuję naszą energię

Jak może wyglądać dzień pracy układu fotowoltaika + magazyn energii? Oto przykład takiej współpracy. Zakładamy, że jest to słoneczny dzień w sezonie wiosenno-letnim oraz, że dom korzysta z prądu sieciowego w taryfie G12.

• 6:00 – 13:00 (droga strefa w sieci)

Dom zasilany jest przez instalację fotowoltaiczną oraz ładowany jest magazyn energii. Niedobry pobierane są z magazynu (naładowanego poprzedniego dnia lub w nocy). Średniej wielkości magazyn energii (6 – 10 kWh) może zostać naładowany już do godziny 12:00 w słoneczny dzień od kwietnia do października.

• Do zmroku dom zasilany jest z instalacji fotowoltaicznej. Nadwyżki sprzedawane są do sieci (typ hybrydowy).
• Po zmroku do 22:00

Dom zasilany jest z magazynu energii.

• 22:00 – 6:00 (tania strefa w sieci)

Dom zasilany jest z magazynu oraz z taniego prądu sieciowego. Jeżeli następny dzień nie zapowiada się słonecznie, w tym czasie może zostać doładowany magazyn energii, aby „przetrwać” drogi szczyt następnego dnia.

Scenariusz współpracy magazyn – instalacja PV – sieć dopasowuje się odpowiednio do warunków pogodowych. Dzięki temu możliwe jest maksymalne wykorzystanie potencjału instalacji fotowoltaicznej oraz znaczne ograniczenie poboru prądu z sieci w drogiej strefie czasowej.

Czy naprawdę warto kupić magazyn energii aby zwiększyć autokonsumpcję?

Magazyn energii daje wiele możliwości zoptymalizowania pracy instalacji fotowoltaicznej, ale zastosowanie go należy przemyśleć i zaplanować. Obecnie nie jest to tanie rozwiązanie.

Po co bawić się w magazyn, jeśli jest drogi i wymaga przemyślenia? W Polsce jeszcze można zadawać sobie to pytanie, jednak w krajach, które mają dłuższe doświadczenie z technologią fotowoltaiki prosumenckiej np. Niemcy, przydomowe magazyny zintegrowane z instalacją PV to już standard. Nie dzieje się tak bez powodu. Najważniejszą wadą inwestycji w magazyn energii jest dziś jego cena – efektywnych technologii magazynowania jest bowiem coraz więcej. Gdyby magazyny były tanie, nie zastanawialibyśmy się – każdy miałby swój. Wraz ze zmianą systemu opustów na net-billing oraz perspektywą możliwości uzyskania dopłaty do magazynu energii w programie Mój Prąd 4.0, zakup magazynu zaczyna zyskiwać na opłacalności. Istnieją również prognozy rychłego spadku cen magazynów energii na polskim rynku, opierające się na doświadczeniach rynków w krajach zachodnich. Jaki z tego wniosek? Warto zapoznać się z magazynami energii już dziś, by w niedalekiej przyszłości móc podjąć najkorzystniejszą decyzję dla swojego domu.

3. Nadwyżki energii do podgrzania ciepłej wody użytkowej

Wykorzystujesz prąd ze swojej instalacji na ile się tylko da? Świetnie. Z pewnością jednak w sezonie wiosenno – letnim energii z fotowoltaiki jest jeszcze grubo ponad to. To idealny moment na obniżenie kosztów podgrzewu c.w.u. – wykorzystaj nadwyżki prądu z twojej instalacji za pomocą grzałki elektrycznej i zasobnika ciepłej wody. To bardzo proste rozwiązanie, zwłaszcza że wiele dostępnych zasobników posiada wbudowaną grzałkę jako pomocnicze źródło ciepła. Zwróć uwagę, czy twój zasobnik ciepłej wody ma grzałkę lub możliwość jej zamontowania. Instalacja fotowoltaiczna może również z powodzeniem współpracować z pompą ciepła do c.w.u.

Inne metody zwiększenia autokonsumpcji – czy na pewno dobre? Czego nie warto robić?

Można spotkać się jeszcze z wieloma pomysłami na wzrost wykorzystania prądu z instalacji PV. Ale uwaga na pewien kruczek. Nie chcemy przecież zwiększać naszego zapotrzebowania na energię elektryczną, ale dopasować czas poboru prądu do czasu produkcji energii ze słońca.

Przykładem takich niekoniecznie korzystnych rad jest zastosowanie klimatyzacji zasilanej przez instalację fotowoltaiczną. Zadaj sobie pytanie – czy naprawdę potrzebna ci klimatyzacja? Zakup urządzeń klimatyzujących to przecież kolejny wydatek, a nasze zdrowie niekiedy lepiej wyjdzie na ich braku.

Kolejna „złota” rada to wymiana jak największej ilości urządzeń domowych na elektryczne. Takie zachowanie, jeśli będzie nieprzemyślane, może doprowadzić nie tylko do znacznych wydatków przy zakupie nowych sprzętów, ale także drastycznie podnieść rachunki za prąd, zwłaszcza zimą, gdy produkcja energii z fotowoltaiki jest minimalna.

W przypadku każdej porady, która sugeruje nam zakup nowych urządzeń, mających służyć poprawie wykorzystania naszej instalacji fotowoltaicznej należy zachować zdrowy rozsądek i dokładnie przemyśleć tę opcję. Jeśli zastanawiasz się nad magazynem energii lub pompą ciepła, Doradca Solarny pomoże ci podjąć najbardziej korzystną dla ciebie decyzję.